Risicobeheer
Renterisico’s
In de wet Fido is een tweetal kwantitatieve normen opgenomen om ongewenste renterisico’s te voorkomen. Deze kwantitatieve eisen zijn gericht op het bevorderen van een solide financiering en beperking van het renterisico.
Kasgeldlimiet
Een gemeente kan een financieringsbehoefte invullen met een langlopende of een kortlopende lening. Een kortlopende lening heeft een looptijd korter dan 1 jaar. Over het algemeen is de te betalen rente op een kortlopende lening lager dan die op een langlopende rente. Hierdoor zou een gemeente in de verleiding kunnen komen om een groot deel van de geldbehoefte met kort geld te financieren. Daaraan kleeft een risico: wanneer de rente op de kapitaalmarkt snel oploopt stijgen de rentelasten snel.
Daarom is de kasgeldlimiet ingesteld. De kasgeldlimiet is de in de Wet Fido neergelegde limiet voor de toegestane omvang van de netto vlottende schuld.
Als deze limiet wordt overschreden kan de gemeente verplicht worden om een langlopende lening aan te trekken. Wanneer er sprake is van een structurele overschrijding van de limiet (een overschrijding van drie achtereenvolgende kwartalen) dient de provincie op de hoogte te worden gebracht en een herstelplan te worden opgestuurd. De kasgeldlimiet wordt berekend als een vastgesteld percentage (8,5%) van het begrotingstotaal van de inkomsten bij aanvang van het begrotingsjaar.
In de onderstaande tabel is de ontwikkeling van de kasgeldlimiet in 2022 per kwartaal weergegeven.
Daaruit blijkt dat de kasgeldlimiet in 2022 niet is overschreden.
Toets kasgeldlimiet (x € 1.000) | KW1 | KW2 | KW3 | KW4 | |
1. | Toegestane kasgeldlimiet | ||||
Begrotingstotaal lasten | 98.628 | 98.628 | 98.628 | 98.628 | |
In procenten van de grondslag | 8,50% | 8,50% | 8,50% | 8,50% | |
In bedrag | 8.383 | 8.383 | 8.383 | 8.383 | |
2. | Vlottende korte schuld | ||||
Opgenomen gelden < 1 jaar | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Schuld in rekening courant | -21 | 0 | -6 | -235 | |
Gestorte gelden door derden < 1 jaar | |||||
Totaal | 21 | 0 | 6 | 235 | |
3. | Vlottende middelen | ||||
Contante gelden in kas | |||||
Tegoeden in rekening-courant | 6.845 | 12.978 | 30.687 | 21.448 | |
Overige uitstaande gelden < 1 jaar | |||||
Totaal | 6.845 | 12.978 | 30.687 | 21.448 | |
4. | Totaal netto vlottende schuld (2) - (3) | -6.824 | -12.978 | -30.682 | -21.213 |
Toegestane kasgeldlimiet (1) | 8.383 | 8.383 | 8.383 | 8.383 | |
Ruimte (+) Overschrijding (-) = (1) - (4) | 15.207 | 21.361 | 39.065 | 29.597 |
Renterisiconorm
Het renterisico is het risico dat de gemeente loopt in verband met contractueel overeengekomen wijzigingen van rentepercentages van aangetrokken en uitgezette langlopende leningen. In de Wet Fido is bepaald dat het renterisico dat op de vaste schuld wordt gelopen, de zogenoemde renterisiconorm, niet mag worden overschreden. De norm is ingesteld om te voorkomen dat in een jaar teveel langlopende leningen moeten worden afgelost waardoor grootschalige herfinanciering aan de orde is. Hierdoor wordt de begroting minder gevoelig voor rentefluctuaties bij herfinanciering. De renterisiconorm wordt berekend als een vastgesteld percentage (20%) van het begrotingstotaal van de inkomsten. De jaarlijks verplichte aflossing en de renteherzieningen mogen niet meer bedragen dan de uitkomst hiervan. De norm geeft niet aan hoeveel een gemeente langlopend mag financieren.
Het renterisico wordt verkleind door aflossingen in de tijd te spreiden.
Onderdeel van de berekening vormt de renteherziening. Dat gaat om leningen waarbij op basis van de leningsvoorwaarden de rente door de tegenpartij eenzijdig kan worden herzien. De leningenportefeuille bevat geen leningen met deze voorwaarde. Voor Aalsmeer is dit daarom niet van toepassing.
De renterisiconorm bedraagt voor Aalsmeer voor 2022 € 19,7 miljoen. De jaarlijkse aflossing op de aangetrokken gelden mag niet meer bedragen dan dit bedrag. In 2022 is € 3,5 miljoen afgelost. Daarmee is Aalsmeer binnen de gestelde risiconorm gebleven.
Kredietrisico en relatiebeheer
De gemeente beschikt over een krediet- en depotarrangement met de BNG. Dit heeft tot doel om tijdelijke overschotten of tekorten aan liquide middelen bij de bank uit te lenen of op te nemen tegen een vooraf afgesproken rentevergoeding. Naast de overeenkomst met de BNG heeft de gemeente een rekening-courant met de Rabobank.
Alle activiteiten worden binnen de kaders van de wet Fido en het treasurystatuut uitgevoerd. Zo wordt het kredietrisico beheerst doordat in het treasurystatuut eisen worden gesteld aan de tegenpartij. Bij het verstrekken van leningen uit hoofde van de publieke taak worden indien mogelijk garanties en zekerheden geëist.
Aalsmeer heeft alleen beleggingen en uitzettingen die in het verlengde van de publieke taak liggen. Het gebruik van derivaten is uitgesloten in het treasurystatuut. Eind 2022 heeft de gemeente aandelen van de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), Stedin, Meerlanden Holding NV, Green Park Aalsmeer Gebiedsontwikkeling B.V en Exploitatie Sportsubsidies Aalsmeer B.V. In december 2022 heeft zij 45 aandelen verworven in Afvalsturing Friesland N.V.