Actuele beleidsontwikkelingen
Het duurzaamheidsbeleid berust op vijf pijlers: Fossiel onafhankelijk in 2040, Circulaire Economie, Inclusieve stad, Klimaatadaptatie en een Uitstoot-vrije organisatie in 2030. Het duurzaamheidsbeleid richt zich op het integreren van duurzaamheid in al het gemeentelijk beleid en handelen. Hiermee worden de keuzes en financiële consequenties op gebied van duurzaamheid per beleidsveld zichtbaar. Het onderwerp klimaatadaptatie is beschreven in Programma 4 Openbare ruimte.
Nationaal klimaatbeleid & ambities
In lijn met het Klimaatakkoord van Parijs (2015) heeft de Nederlandse rijksoverheid nationale klimaatdoelen gesteld: 49% minder uitstoot van broeikasgassen in 2030 (t.o.v. 1990) en 95% in 2050 (t.o.v. 1990). Deze klimaatdoelen zijn vastgelegd in de Klimaatwet, die burgers en bedrijven zekerheid moet geven over de klimaatdoelen. In het Klimaatakkoord krijgen gemeenten een belangrijke (regie)rol aangaande de energietransitie van o.a. de gebouwde omgeving.
Fossiel onafhankelijk Aalsmeer 2040
Aalsmeer wil in 2040 onafhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. De transitie richting een fossiel onafhankelijke gemeente bestaat uit verschillende opgaven. Voor de gebouwde omgeving zijn dit het verduurzamen van onze elektriciteitsvoorziening en het verduurzamen van onze warmtevoorziening. Dit zijn complexe transitieopgaven met een grote impact op de lokale samenleving. In het ‘Plan van aanpak 2019 – 2021 Aalsmeer Fossiel Onafhankelijk’ is beschreven wat de gemeente Aalsmeer doet om goed voorbereid de weg in te slaan naar een fossiel onafhankelijke gemeente.
In 2022 is de Transitievisie warmte (warmtevisie Aalsmeer) voor besluitvorming aangeboden aan de gemeenteraad, maar dit heeft niet geleid tot vaststelling van deze visie. Op basis van het raadsprogramma 2022 – 2026 zijn in 2022 de voorbereidingen gestart aangaande het Masterplan Energie Aalsmeer waarin de kaders voor het energiebeleid zullen worden vastgelegd.
Daarnaast zijn in samenwerking met het Regionaal Energieloket inwoners (koop en huur) ondersteund bij vragen rondom energiebesparing en woningverduurzaming. En zijn er verschillende projecten georganiseerd om te werken aan bewustwording. Ook hebben we woningeigenaren ontzorgd bij het nemen van maatregelen door groepsaankopen (zonnepanelen, isolatie en glas) te organiseren. Vanuit Servicepunt Energieadvies Aalsmeer worden inwoners collectieven, VvE’s, maatschappelijke organisaties en kleine particuliere verhuurders geholpen door energieadvies en procesbegeleiding aan te bieden. Bedrijven kunnen bij het servicepunt terecht voor ondersteuning bij zonne-energie initiatieven.
Netcapaciteit
In Nederland, de regio en ook in Aalsmeer staat de capaciteit van het elektriciteitsnet steeds verder onder druk. Er zijn verschillende oorzaken, zoals de groeiende vraag naar elektriciteit voor ruimtelijke ontwikkelingen zoals woningbouw, de groei van elektrisch vervoer, decentrale energie-opwek en elektrificatie van de warmtevoorziening, etc. Beschikbaarheid van voldoende elektriciteit voor alle ontwikkelingen is niet meer vanzelfsprekend, en er moeten keuzes gemaakt worden. In 2022 zijn daarom de voorbereidingen gestart voor het provinciale Meerjarige Investeringsprogramma Energie en Klimaat (pMIEK) op het niveau van Noord-Holland Zuid, en is met Energieregio Amstelland en Liander gewerkt aan de voorbereidingen voor een Energiesysteem Actieplan (ESAP). Beide trajecten richten zich vanuit een ander schaalniveau op het zoveel mogelijk beperken en voorkomen van schaarste op het elektriciteitsnet.
Energieprijzen
De energieprijzen zijn in 2022 fors gestegen en de verwachting is dat de prijzen voorlopig niet terug keren naar het niveau van 2020. De hoge prijzen (en ook de gestegen inflatie) zorgen ervoor dat een groeiende groep huishoudens steeds meer moeite hebben om rond te komen en met (energie)armoede te maken hebben of krijgen. In 2022 heeft het college een Plan van aanpak Energiearmoede vastgesteld dat tot en met 2024 loopt. Dit plan richt zich op het zoveel mogelijk tegengaan van energiearmoede bij huishoudens onder andere door het aanbieden cadeaubonnen voor kleine besparende maatregelen, het aanbieden van Energiecoaches en een Energie bespaardienst die in februari 2023 van start gaat.
Samenwerking
De gemeente Aalsmeer continueert verschillende regionale samenwerkingsverbanden gericht op het verduurzamen van de gebouwde omgeving, zowel op het gebied van beleidsontwikkeling (de zogenaamde Regionale Energie & Klimaat Strategieën) als op het gebied van beleidsuitvoering. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Greenport Aalsmeer, waarin de mogelijkheden voor een openwarmtenet gevoed met aardwarmte wordt verkend. Daarnaast werken we samen met Energieregio Amstelland (RES en Energie infra), Servicepunt Duurzame Energie en het programma ‘Versnellen aardwarmte MRA’.
Energy hub Aalsmeer
In 2019 is de Energy Hub Aalsmeer in gebruik genomen, waarbij restwarmte van een Datacentrum wordt gebruikt voor het verwarmen van Sportcentrum Waterlelie, IKC Triade en Fertiplant. De CO ₂ -reductie hiervan staat gelijk aan de CO ₂ -uitstoot van ongeveer 74 huishoudens. De deelnemers onderzoeken aan welke netbeheerder het energie-uitwisselings net overgedragen kan worden. Dit omdat de deelnemers een rol van warmteleverancier niet als hun kerntaak beschouwen. Door het overdragen van het netbeheer wordt het netbeheer (en eventuele uitbreiding) in de toekomst geborgd. In 2023 ontstaat hier waarschijnlijk meer duidelijkheid over.
Maatschappelijk Vastgoed
Vanuit de voorbeeldfunctie van de gemeente is een verduurzamingsplan gemaakt voor gebouwen die in eigendom zijn van gemeente Aalsmeer. Dit vanuit de ambitie om in 2030 een fossiel onafhankelijke gemeentelijke organisatie te zijn. In 2022 is de Nota Vastgoed door de gemeenteraad vastgesteld met daarin de bestaande verplichtingen welke de gemeente heeft conform de ‘Informatieplicht Energiebesparing’ en ‘Energie labels’. Daar waar tegen aanvaardbare kosten duurzaamheidsmaatregelen in lijn met het ambitieniveau vanuit de Nota Vastgoed 2022 uitgevoerd kunnen worden, zullen die ook worden opgepakt. Daarbij wordt zoveel als mogelijk geprobeerd deze werkzaamheden op natuurlijke momenten in te plannen. Maatschappelijk vastgoed dat niet bij de gemeente in eigendom is, wordt ondersteund met advies via Servicepunt Energieadvies Aalsmeer voor collectieven en organisaties.
Mobiliteit
In januari 2022 is de Mobiliteitsagenda Aalsmeer door de raad vastgesteld. Het verder verduurzamen van de mobiliteit is hierbij één van de aandachtsgebieden waaronder het uitbreiden van elektrische oplaadpunten voor auto's en OV bussen, mogelijke uitbreiding deelfietsen bij OV-haltes én de uitwerking Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek, waar Aalsmeer bij aangesloten is. In 2022 is een handreiking voor het ruimtelijk accommoderen van pakketwanden opgesteld, dit leidt mogelijk tot uitvoering in 2023. De ideeën aangaande een logistieke hub zijn ingebracht bij Provincie Noord-Holland en de Vervoerregio Amsterdam wat naar verwachting leidt tot een concreet onderzoek in 2023. Als laatste wordt in 2023 een Uitvoeringsplan in het kader van de Mobiliteitsagenda opgesteld.
Circulaire Economie
Een toekomstbestendige economie is een circulaire economie. Ons huidige (lineaire) systeem, waarbij we grondstoffen kopen, gebruiken, weggooien en vernietigen, is niet langer houdbaar. De bevolking groeit en grondstoffen worden schaarser. Daarom is het belangrijk om slimmer met grondstoffen om te gaan en deze zoveel als mogelijk te hergebruiken met behoud of verbetering van de waarde. Het doel van de nationale overheid is om in 2050 een volledig circulaire economie te hebben.
In navolging van de gerealiseerde scan voor kansen op bedrijventerrein Greenpark en het daaruit voortvloeiende actieplan, wordt op termijn in afstemming met het bedrijfsleven een stimuleringsaanpak voor heel Aalsmeer onderzocht. Dan moet ook duidelijk worden hoe deze aanpak gefinancierd kan worden. In 2022 is een verkenning gestart naar de ontwikkeling van een Circulair Centrum in Aalsmeer (bedrijfsverzamelgebouw) met verschillende ambachtelijke bedrijven die van afval nieuwe producten maken zoals kleding en meubels.
MVO-Platform
In 2018 is het MVO Platform Aalsmeer opgericht. Daarna heeft het MVO-platform zich aangesloten bij Ondernemend Aalsmeer. Het doel van het Platform is om Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen te stimuleren en te versterken. Het Platform richt zich op overheid, ondernemers, onderwijs en organisaties. Gemeente Aalsmeer ondersteunde en faciliteert de het platform ook in 2021, onder andere door het gezamenlijk organiseren van kennisbijeenkomsten op relevante thema’s.
In 2021 heeft het MVO-platform duurzaamheid onder de aandacht gebracht bij de verkiezing van de ‘Onderneming van het jaar 2021’. Er is een subsidie aangevraagd bij het Nationaal Programma Onderwijs in samenwerking met Yuverta (voorheen Westplas MAVO) voor een MVO-monitor bij Aalsmeerse bedrijven. Eind 2022 is het project gestart voor een periode van 3 jaar waarbij leerlingen van Yuverta Aalsmeerse ondernemingen jaarlijks screenen op gebied van duurzaamheid en adviezen geven ter verbetering te geven.