Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk onderdeel.
In de toelichting op het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado) wordt begrotingsrechtmatigheid omschreven als:
“Financiële beheershandelingen, die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, alsmede de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s (begrotingscriterium). In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door de raad zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag, evenals het begrotingsjaar van belang zijn.”
Er is een aantal verschillende begrotingsoverschrijdingen te onderscheiden.
Bij de toetsing van begrotingsafwijkingen kunnen ten minste de volgende soorten begrotingsafwijkingen worden onderkend:
Op programmaniveau is nagegaan of de begrotingsafwijkingen binnen de grenzen liggen van de door de raad geautoriseerde begroting. In deze tabel zijn de programma’s opgenomen waar de werkelijke lasten meer dan € 40.000 afwijken van de begrote lasten.
Bedrag x € 1.000 | Lasten | Lasten | Begrotings- |
---|---|---|---|
geraamd | werkelijk | afwijking | |
01 Sociaal domein | 30.462 | 29.656 | 806 |
02 Onderwijs en ontplooiing | 7.780 | 7.924 | -145 |
03 Economie en duurzaamheid | 1.097 | 1.165 | -69 |
04 Openbare ruimte | 17.901 | 17.327 | 574 |
05 Ruimtelijke ontwikkeling | 23.513 | 20.073 | 3.440 |
06 Bestuur, bevolking en veiligheid | 6.961 | 6.794 | 168 |
07 Overhead | 9.709 | 9.297 | 412 |
08 Algemene dekkingsmiddelen | 1.602 | 1.521 | 81 |
Totaal-generaal | 99.024 | 93.757 | 5.267 |
Toelichting op geconstateerde begrotingsafwijkingen
Categorie 1: Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten
Programma 2 Onderwijs en ontplooiing
Onderhoud en vaste lasten onderwijshuisvesting (hogere lasten en baten € 130.000)
De gemeente heeft financiële verplichtingen ten aanzien van de service- en onderhoudskosten voor de gehuurde ruimten van kinderopvang Partou en het gymlokaal in De Mikado. De gemeente heeft dienstverleningsovereenkomsten met De Mikado en met De Rietpluim. Gemaakte kosten (€ 117.000) worden per kalenderjaar afgerekend. Voor het schoolplein obs Samen Eén is een extra bijdrage vanuit het schoolpleinenplan gedaan om een deel van het hekwerk te vervangen. Het schoolbestuur heeft hier mede aan bijgedragen (€ 3.000).
Op basis van de wet- en regelgeving is de gemeente financieel verantwoordelijk voor de onroerende zaakbelasting eigenaars- en gebruikersdeel, opstalverzekering, klokuurvergoeding bewegingsonderwijs en de erfpachtvergoeding voor de Jozefschool. De erfpachtvergoeding (€ 10.000) is in rekening gesteld voor de jaren 2020 en 2021.
Te verrekenen met gebruikers ( hogere lasten en baten € 51.000 )
Dit betreft de verrekening van hogere kosten van onderhoud voor gebruikers € 51.000. Deze uitgaven en inkomsten worden in de 1e bestuursrapportage 2023 in de begroting opgenomen.
Categorie 6b: Geconstateerd na verantwoordingsjaar
Programma 3 Economie en duurzaamheid
Grondbank (nadeel lasten € 91.000, nadeel baten € 45.000)
Per 1 oktober 2022 is de grondbank in Kudelstaart in beheer van een externe partij. Deze partij huurt de locatie van de gemeente voor € 200.000 per jaar. Dit zorgt voor een constante jaarlijkse inkomstenbron. Doordat het beheer van de grondbank door de AA-organisatie vervalt aan de externe partij bespaart de gemeente vanaf 1 oktober 2022 jaarlijks € 50.000 aan kosten. Dat betekent dat er voor het jaar 2023 en verder een constante en zekere inkomstenbron ontstaat en geen risico's meer op tekort aan grond- of baggerstromen.
De begroting 2022 was gebaseerd op 12 maanden omzet. In werkelijkheid is er maar over negen maanden inkomsten uit projecten en bagger ontvangen. Het tekort van € 136.000 (nadeel lasten € 91.000 en nadeel baten € 45.000) is ontstaan doordat er minder inkomsten uit grondstromen zijn gekomen en diverse baggerstromen die wel gepland waren door HHS Rijnland (met name in het laatste deel van het jaar) niet ten gunste van het gronddepot zijn gekomen. Een aantal projecten is later in uitvoering gegaan dan gepland. Daarnaast zijn de overall bedrijfsvoeringskosten (kraan) door de economische omstandigheden iets duurder uitgevallen en is er extra inbraakbewaking noodzakelijk geweest, als gevolg van het feit dat er in 2022 meermaals ingebroken is in de kraan op het depot, er vernielingen zijn gepleegd en brandstofdiefstal heeft plaatsgevonden.
Door het vaststellen van de rekening door de raad worden de desbetreffende uitgaven van de categorie '6b' alsnog geautoriseerd. Het gaat in alle gevallen om overschrijdingen waarbij het college bij het doen van de uitgaven binnen het door de raad uitgezette beleid is gebleven. In het raadsbesluit is hiervoor een beslispunt opgenomen.